Christian Bobbin
Mundua sainduz gainezka dago, martiriak esan nahi dut, ezin ditudalako bi hitz hauek bereizten. Ugaldu egiten dira, egunero ugariagoak dira. Alzheimer gaixoak deitzen dira. Ugalduz, oinarrietara murriztutako bizitza baten oparia ematen digute, nekagarria, neketsua, bizitza modernoaren agindu guztietatik askea: erosi, ontziratu, arrakasta izan... zapaldu. Pertsona hauentzat, bizitza ez den, inoiz izan ez den bizitza hau amaitu da. Begiak ikaragarri zabalik daude ulergaitzari. Mundua desegiten duen gaixotasun metafisiko baten preso dira. Altxor bizi gisa ikusi behar ditugu. Askotan galdetzen dute bidea, mundu batean galduta, dibertsio tristeek erdipurdi argituta. Esku dardaraz bilatzen dute aingeru baten eskua, badakitelako aingeruak badirela. Batzuetan hildakoekin hitz egiten dute. Dena ahazten dutenek, ez dituzte ahaztu iraganean liluratu dituztenak. Nire aitak negar egiten zuen haurtzaroan hil zen anaiari buruz hitz egiten zuen bakoitzean. Bere bihotz garbian, kristal bihurtuta, erre egin zen eszena: anaiaren gaixotasuna kutsakorra zela ohartu gabe, bere ohera igo zen, edredoi gorrien mendira igo zen hilzorian besarkatzeko, eta medikuaren zaplaztekoa jaso zuen. Medikuaren zaplasteko esplikaezin honek dozenaka urte geroago erre zuen.
Nire aitak urtebetez bizi izan zen munduko ondarearen parte izan beharko luketen etxe horietako batean. Bere aurpegia ez zen inoiz lausotu. Ez dut sinesten esaten den horretan ez dutela “gehiago aitortzen”. Aitortzea maitatzea da, eta maitatzea basatia, esan ezina. Nire aitak nor zen jada ez zekienean, bazekien ni presente nengoela, sentitu nuen, egiaztatu dut eta zuk egiaztatzen duzuna zientziak esan diezagukeen guztia baino handiagoa da. Nire izena aurkitu ezean, maltzurkeria erabili zuen. Galdetu nionean, esan zidan: “Zu zara ahazten ez duzuna” eta nire amari buruz esan zuen “Bera da onena”. Izaki ahazle hauek, ez dute ezinbesteko ezer ahazten.
Denok apurrak amaituko ditugu. Gudu zelaian noraezean ibili naiz, arima itxuragabeak ikusi ditut. Isiltasuna entzun dut batez ere, isiltasun alarma ukitua. Ikusi nuena sublimea, hutsala eta izugarria zen. Aurpegiak, itxita. Hitzak falta dira. Hamabost agure inguru. Janaria gurdi batean eramaten dute. Jendeak mahaian elkar ikusten du egunean bitan. Ez dira aukeratuak izan. Txikitatik doaz elkarretaratze honetarako bidean. Pantailak erori dira, gaztetasunaren, edertasunaren eta eskuratutako lekuaren pantailak. Zerbait ikusteko, borrokatu egin behar duzu, oso azkar joaten uzten dituzunean aurpegia jotzen dizuten adarrak ezerezetik mugitu. Gizon batek azukrea jartzen dio despistatu gabeko bizilagunaren katiluan. Emakume batek beste bati ogia hausten laguntzen dio. Agure horietako bakoitza izugarria da, baina ez dakite, eta barre egingo lukete esango bagenu. Norbait beharko luke banan-banan haien bila joan, eta hilgarritzat ulertzen duten suporretik atera, goitik datorren agindu bat. Denok apurrak izaten amaituko dugu. Badut jada ez duten haserrea. Inor ibiltzera joaten ez den basoko basoko basatiak baino abandonatuago daude.
Bere haurtzaroak lore horiena baino argitasun infinitu gehiago agintzen zuen. Eta, orain? Haizea aurpegia ikusten ez zaion santu bat da. Ez dio junkilariekin hitz egiteari uzten. Berak hitz egiten ez duenean ere entzuten jarraitzen dute. Eta hemen, gela honetan, non dago haizea? Gaixoak, txiro dardara-sugarrak, izar burrunbakoak. Jende hauen adoragarria dena da, dena gorabehera, bizirik daudela, eta suntsituenak erregioenak direla. Ezeretan urrea ikusi dut, lokatzetara botatako bitxiak diren aurpegiak. Denok amaituko dugu apurrak, baina apurrak urrezkoak dira, eta aingeru batek, momentua iristen denean, haiekin lan egingo du eta ogi berria egingo du.
Christian Bobbin
Itzulpena: Teresa Campoamor